«Ὦ γνήσια τῆς Ἑλλάδος τέκνα·
                                                                                              ψυxαὶ ποὺ ἐπέσατε εἰς τὸν ἀγῶνα ἀνδρείως,
                                                                                                 τάγμα ἐκλεκτῶν Ἡρώων, καύχημα νέον»
με αυτούς τους στίχους ο Ανδρέας Κάλβος απευθύνεται στους πραγματικούς ήρωες προγόνους μας με το ποίημα ΄΄ Ὠδή εἰς τον Ιερόν Λόχο΄΄

Την 24η Φεβρουαρίου 1821, ο τριαντάχρονος Αλέξανδρος Υψηλάντης, ευρισκόμενος στο Ιάσιο (Ανατολική Ρουμανία), κάλεσε τους υπόδουλους Έλληνες να επαναστατήσουν κατά του Οθωμανού δυνάστου.
Ένα χρόνο πριν είχε αποδεχθεί την πρόταση του Εμμανουήλ Ξάνθου να αναλάβει την αρχηγία της Φιλικής Εταιρείας (Επίτροπος Γενικός της Ελληνικής Εταιρείας).
Οι Φιλικοί έψαχναν ως αρχηγό ένα πρόσωπο, υψηλής κοινωνικής θέσεως, γνωστό στους Έλληνες και με δεσμούς με τον Ρώσο αυτοκράτορα Αλέξανδρο Α΄.
Ο Ξάνθος πρότεινε στον Ιωάννη Καποδίστρια(45 χρονών), υπουργό εξωτερικών της Ρωσίας, να ηγηθεί του αγώνος.
Μετά την άρνησή του, απευθύνθηκε στον Αλέξανδρο Υψηλάντη, ο οποίος ανταποκρίθηκε στο κάλεσμα, αφού συμβουλεύτηκε πρώτα τον Καποδίστρια.
Ο μονόχειρας πρίγκιπας, ήρωας των ναπολεόντειων πολέμων, υποστράτηγος του ρωσικού στρατού και υπασπιστής του Τσάρου, ανέλαβε τον ρόλο του παράκλητου ενός ολόκληρου λαού, επωμιζόμενος το τεράστιο βάρος της απελευθερώσεως του ελληνικού έθνους.
Την 22α Φεβρουαρίου ο Αλέξανδρος μαζί με τους αδελφούς του Γεώργιο και Νικόλαο και λίγους πιστούς του φίλους, πέρασε τον ποταμό Προύθο.
Δύο ημέρες μετά, με την ιστορική του προκήρυξη, η οποία άρχιζε με το: «Μάχου ὑπέρ Πίστεως καὶ Πατρίδος» και έκλινε με την προτροπή «Είς τά ὅπλα, λοιπόν, φίλοι, ἡ Πατρίς μᾶς προσκαλεῖ !», κίνησε τον τροχό της ιστορίας.
Το δίλημμα του Υψηλάντη, καταγόμενου από το χωριό Υψηλή του Πόντου, υπήρξε εάν η επανάσταση έπρεπε να ξεκινήσει από την Πελοπόννησο ή την Μολδοβλαχία.
Η επιλογή του να κηρύξει την επανάσταση από την Μολδοβλαχία, στηρίχθηκε στην ύπαρξη των οργανωμένων ενόπλων τμημάτων των ελλήνων ηγεμόνων τους και στις προσδοκίες για τον ξεσηκωμό της Σερβίας και του Μαυροβούνιου.
Κάλεσε τους Έλληνες στην Ιταλία, την Αίγυπτο και την Κύπρο να πυκνώσουν τις γραμμές του.
Σχεδίασε την πυρπόληση του τουρκικού στόλου στην Κωνσταντινούπολη και την εκμετάλλευση της ανταρσίας του Αλή Πασά των Ιωαννίνων κατά του Σουλτάνου.
Ο αριθμός των επαναστατών ανήλθε σε 13.000 χιλιάδες εκ των οποίων οι μισοί ανήκαν στα σώματα του Γεωργάκη Ολύμπιου, Σάββα Καμινάρη και Θεόδωρου Βλαδιμηρέσκου. Ο ηγεμόνας της Μολδαβίας Μιχαήλ Σούτσος του παρείχε πλήρη υποστήριξη.
Η συγκρότηση του Ιερού Λόχου, από ενθουσιώδη ελληνόπουλα, αποτελεί διαχρονικά την πιο ευγενική εκδήλωση φιλοπατρίας.
Το σύνολο των μαχητών του ιερού λόχου ήταν ποντιακής καταγωγής.
Η αποκήρυξη του Υψηλάντη από τον Τσάρο,είχε σαν αποτέλεσμα την αποβολή του από τον ρωσικό στρατό και την συγκατάθεση της Ρωσίας για την αποστολή τουρκικών στρατευμάτων στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίεςγια την κατάπνιξη του κινήματος του.
Η καθυστέρηση του να αναλάβει δράση αδυνάτισε την θέση των επαναστατών, ενώ η προδοσία του Βλαδιμηρέσκου χειροτέρευσε την κατάσταση.
Η ήττα στο Δραγατσάνι στις 7 Ιουνίου 1821 αποτέλεσε το αποφασιστικό χτύπημα κατά του εγχειρήματος, χωρίς να παραγνωρίζεται ο ηρωικός αγώνας του Γεωργάκη Ολύμπιου, για άλλους τρεις μήνες.
Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης και οι αδελφοί του διέφυγαν προς την Αυστρία, όπου συνελήφθηκαν και παρέμειναν φυλακισμένοι υπό απάνθρωπες συνθήκες για τα επόμενα έξι χρόνια.
Η υγεία του κλονίσθηκε ανεπανόρθωτα, με αποτέλεσμα να αποβιώσει την 31η Ιαν 1828 στην Βιέννη, δύο μήνες μετά την απελευθέρωση του, σε συνθήκες ακραίας φτώχειας. Ήταν 36 χρονών.
Η ελευθερία της πατρίδος μας υπήρξε το αποτέλεσμα της προσφοράς και της θυσίας πολλών επωνύμων και ανωνύμων αγωνιστών, τους οποίους έχουμε χρέος να τους τιμούμε στο διηνεκές.
Η συνεισφορά όμως του Αλέξανδρου Υψηλάντη υπήρξε ο καταλύτης της επαναστάσεως του 1821, διότι προσέφερε ανεκτίμητο χρόνο για την εδραίωση της νίκης στην νότια Ελλάδα.
Θα μπορούσε να επικαλεσθεί πολλές δικαιολογίες για να αποφύγει την οδό του μαρτυρίου, αποδείχθηκε όμως αντάξιος του ρόλου που του επεφύλαξε το πεπρωμένο του, για την ανάσταση του γένους μας.
Ένας ακόμη πρόγονος μας στο βωμό της ελευθερίας της μητέρας Ελλάδας, ΄΄Αιωνία η μνήμη του΄΄.